Kościół i parafia św. Jakuba w Krzemienicy
Rzymskokatolicki kościół i parafia pw. św. Jakuba Apostoła w Krzemienicy.
| Krzemienica | |
|---|---|
| |
| diecezja | łowicka |
| dekanat | Lubochnia |
| województwo | łódzkie |
| gmina | Czerniewice |
| adres | Krzemienica 15, 97-216 Czerniewice |
| Camino | |
| w sieci | www |
| kontakt | tel. 44 7104 633 |
| Wikidata | Q11746755 |
| |
| współrzędne | 51.67647, 20.21942 |
| na mapie OSM | kliknij tu |
|
zdjęcia w WikimediaCommons |
Dzieje
Na miejscu dzisiejszeg o kościoła w XI wieku stała niewielka kapliczka pw. św. Jakub Apostoła. Nie wiadomo, kiedy została ona zbudowana, ale wg lokalnej legendy postawili ją uczniowie św. Cyryla i Metodego w połowie IX wieku.
W XIV wieku, po erygowaniu parafii pw. św. Jakuba Apostoła w miejscu kapliczki zbudowano drewniany kościół. W końcu XV wieku świątynia ta została rozebrana, a w jej miejscu stanął budynek obecnej świątyni. Budowa kościoła trwała w latach 1598 - 1600, zaś sfinansowali ją właściciele okolicznych majątków - Franciszek i Wawrzyniec Lipscy.
Architektura i wyposażenie
Opis zewnętrzny kościoła Świątynia jest zbudowana w stylu gotyckim z licznymi elementami renesansu.
Zarówno sam budynek, jak i przyległe do niego obiekty (m.in. dzwonnica) oraz ogrodzenie wykonane są z czerwonej cegły i są nieotynkowane. Ściany wspierają gotyckie szkarpy. Dach świątyni jest dwuspadowy i zakończony sygnaturką
Kościół w Krzemienicy jest obiektem jednonawowym, z dwudzielnym prezbiterium. Do nawy przylega kruchta i dzwonnica, a do prezbiterium - zakrystia.
Okna zamknięte są półkolistymi łukami, a od dołu ozdobione pilastrami, które łączy arkada.
Dzwonnica kościelna jest czworoboczna, trójkondygnacyjna. Jej pierwotny wygląd odbiegał nieco od obecnej postaci. Różnica wyraża się w zmianie zwieńczenia kopuły, co czyniono stopniowo od początku XIX do początku XX wieku. Obenie przebudowana kopuła pokryta jest dachem z blachy miedzianej.
Kościół otoczony jest niewysokim murem, który w okresie, gdy stawiano świątynię mógł pełnić funkcję obroną przed niezbyt licznym grupami napastników, gdyż zapewniał osłonę strzelcom i uniemożliwiał bezpośrednie wdarcie się na teren kościoła.
W XIX wieku w murze dobudowano 4 kapliczki, zaś w wieku XX - jeszcze jedną.
Wyposażenie kościoła Wyposażenie kościoła utrzymane jest w stylu renesansowym, z pewnymi wpływami gotyku. Niektóre elementy wystroju wnętrza mają też charakter wczesnobarokowy. W kościele znajduje się 5 ołtarzy, na który umieszczno liczne obrazy, głównie XVII-wieczne.
Ołtarz główny wykonany jest z drewna i pochodzi z 1616 r.; ma on charakter renesansowy. Jest bogato zdobiony, z licznymi dekoracjami w formie złoconych motywów roślinnych, o dwu kondygancjach, trójpolowy, posiadający predellę. Umieszczone w nim obrazy, namalowane na drewnie, pochodzą w większości z XVII wieku, jest także jeden z wieku XVI i 2 z początkuXX w (namalowane na wzór XVII-wiecznych, które uległy zniszczeniu).
Także tabernakulum pochodzi z XVII w., zaś wśród elementów zdobniczych na nim umieszczonych znajdują się m.in. wizerunki czterech ewangelistów.
W kościele, w miejscu gdzie prezbiterium rozszerza się, znajdują się też dwa ołtarze boczne, pochodzące z 1645 r., utrzymane stylu barokowym. Są to jednakowe obiekty, różniące się w zasadzie tylko obrazami, bogato zdobione, jednopolowe, z predellami.
Ponadto przy granicy nawy głównej z prezbiterium stoją dwa ołtarze z 1634 r., wykonane z drewna, jednopolowe, dwukondygnacyjne, z predellami, bogato zdobione motywami zwierzęcymi (delfiny), roślinnymi oraz wizerunkami aniołów.
Ambona znajduje się w miejscu, gdzie prezbiterium przechodzi w nawę główną. Ambona ma charakter renesansowy, jest obiektem sześciobocznym, wykonana jest z drewna i pokrytapolichromią figuralną. Nad amboną umieszczony jest baldachim, sześcioboczny, zaś jego gzyms jest poktyty ornamentem, głównie roślinnych (akant). Znajdująca się na badlachimem złocona nadbudówka jest późniejszego, XX-wiecznego pochodzenia.
Naprzeciwko ambony znajduje się drewniany krzyż z figurą Jezusa, pochodzący z XVII wieku.
W kościele znajdje się też XVII-wieczna chrzcielnica. Jest ona wmurowana w pobliżu jednego z ołtarzy bocznych, wykonana z piaskowca i bogato zdobiona motywami liści (m.in. akantu). Pokrywa chrzcielnicy pochodzi z XX wieku.
Chór muzyczny, także XVII-wieczny jest bogato dekorowany, m.in. pokryty polichromią figuralną.
Pod chórem, po obu stronach portyku umieszczone zostały XVII-wieczne stalle późnorenasansowe, za którymi umieszczono obrazy świętych.
Także i prezbiterium umieszczone są stalle z XVII i XIX wieku, zaś za nimi znajdują się XVII-wieczne obrazy z życia Jezusa.
W kościele znajdują się też nagrobki fundatorów kościoła - braci Franciszka i Wawrzyńca Lipskich.
Obrazy W kościele znajduje się kilkadziesiąt, w większości zabytkowych, obrazów.
W ołtarzu głównym umieszczone jest 8 obrazów: dolna kodygnacja, pole środkowe - Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny - obraz na drewnie z XVI w. dolna kodygnacja, pole lewe - Święta Anna - obraz na drewnie z XVII w. dolna kodygnacja, pole prawe - Święty Jakub Apostoł - obraz z 1934 r. na wzór znajdującego się tu uprzenio obrazu z XVII w. górna kondygnacja, pole środkowe - Ukoronowanie Najświętszej Marii Panny - obraz z 1934 r. na wzór znajdującego się tu uprzenio obrazu z XVII w. górna kondygnacja, pole lewe - Św. Franciszek z Asyżu - obraz na drewnie z XVII w. górna kondygnacja, pole prawewe - Święty Wawrzyniec - obraz na drewnie z XVII w. u dołu, w predelli, po lewej stronie - wizerunek anioła - obraz na drewnie z XVII w. u dołu, w predelli, po prawej stronie - wizerunek anioła z krzyżem i koroną cierniową - obraz na drewnie z XVII w. W ołtarzach bocznych umieszczone są po 3 obrazy, głównie XVII-wieczne, na drewnie (czasam XX-wieczne kopie):
W ołtarzu bocznym południowym z 1645 r. umieszczone są: w głównym miejscu największy obraz - postać św. Kazimierza nad nim - półpostaci Marii i św. Józefa u dołu, w predelli - półpostaci św. Elżbiety i Zachariasza W ołtarzu bocznym północnym z 1645 r. umieszczone są: w głównym miejscu największy obraz - postać św. Stanisława nad nim - półpostaci św. Jana Ewangelisty i św. Jana Chrzciciela poniżej, w predelli - także św. Stanisław W ołtarzu bocznym północnym z 1634 r. umieszczone są: w głównym miejscu największy obraz - postać Matki Boskiej nad nim - scena Zwiastowania u dołu, w predelli - Pokłon trzech króli W ołtarzu bocznym południowym z 1634 r. umieszczone są: w głównym miejscu największy obraz - postać św. Stanisława Kostki nad nim - wizerunek anioła stróża poniżej, w perdelli - św. Cecylia
Kult jakubowy
- Obrazy, rzeżby, ołtarze
- odpust?
- lokalne nabożeństwa, pieśni?
Nabożeństwa
Czas letni:Niedziele i Święta: 08:00, 11:00, 13:00 Dni powszednie: 08:00 (pon.-czw.), 16:30 (pt. sob.) Czas zimowy: Niedziele i Święta: 08:00, 11:00, 13:00 Dni powszednie: 08:00 (pon.-czw.), 16:30 (pt. sob.)
Źródła
- Wikipedia?
- Materiały autorstwa p. J.G. Kazimierczaka
- Witryna internetowa?
- informacja od proboszcza?
