Kościół i parafia św. Jakuba w Mogilnie

Rzymskokatolicki kościół i parafia pw. św. Jakuba Większego Apostoła w Mogilnie (fara).

Mogilno
diecezja	gnieźnieńska
dekanat	mogileński
województwo	kujawsko-pomorskie
gmina	Mogilno
adres	ul. Benedyktyńska 12, 88-300 Mogilno
Camino	Camino Polaco
w sieci	www
kontakt	tel: tel. 52 315 24 05, e-mail: mogilno4@archidiecezja.pl
Wikidata	Q11746787
współrzędne	52.65199, 17.9539
na mapie OSM	kliknij tu
	zdjęcia w WikimediaCommons

Dzieje

Pierwszy kościół św. Jakuba został wzniesiony w Mogilnie w XII wieku z fundacji rycerza Zbyluta z rodu Pałuków. Był kościołem parafialnym najpierw dla osady przyklasztornej, a potem dla miasta (w 1398 r. Władysław Jagiełło nadał Mogilnu prawa miejskie). W 1419 roku arcybiskup gnieźnieński Mikołaj Trąba za zezwoleniem papieża Marcina V przyłączył parafię do klasztoru i obarczył obowiązkami proboszcza (prawdopodobnie chodziło o wzmocnienie klasztoru dochodami z majątku probostwa), ale później księżmi znów byli księża diecezjalni. Obecny kościół został wzniesiony z cegły w 1511 w stylu późnogotyckim. W XVII wieku dobudowano do niego dzwonnicę. Od 1867 r. kościół był świątynią filialną, gdyż parafialnym stał się większy kościół poklasztorny i taka sytuacja utrzymała się do 1925 r. Od tamtego czasu istnieją dwie parafie, które okresowo miały wspólnego proboszcza. W 1937 obok kościoła wzniesiono grotę poświęconą Matce Bożej z Lourdes. Już w roku 2000 kościół przeszedł remont.

Architektura i wyposażenie

Kościół jest orientowany, jednonawowy, z trzema przęsłami i kruchtą przy głównym wejściu z 1839 r. Jedynie nad zakrystią zachowało się sklepienie kolebkowe, pozostałe części świątyni nakrywa płaski strop. Wszystkie okna w świątyni są półokrągłe. Kościół nie ma wieży. Od strony wschodniej znajduje się wydzielone, nieco niższe od nawy prezbiterium. Na nietynkowanych murach zewnętrznych widoczna jest dekoracja z układanych w romby cegieł klinkierowych (zendrówek). Szczyty od strony wschodniej i zachodniej zachowały dekorację z ostrołukowymi blendami. We wnęce na ścianie prezbiterium umieszczono w 1936 r. popiersie patrona (charakterystyczne jest to, że napisano św. Jakób, co dzisiaj jest już błędem ortograficznym). Znajdujący się wyżej napis objaśnia ufundowanie w 1797 r. obrazu do tej wnęki (nie zachował się). Od strony północno-wschodniej, przy skarpie, wmurowana jest malutka tarcza z herbem Szeliga i inicjałami IS; poniżej widać wyryte napisany łacińskie z datą 1511 i herb opactwa, który później stał się herbem Mogilna (trzy skrzyżowane miecze). Inne napisy zostały wyryte w latach 1573 i 1640. Znajdują się przy skarpie od strony południowej. Ponadto od strony ulicy wmurowano dwie kule kamienne używane przez artylerie w okresie staropolskim.

Wnętrze kryje strop, a prezbiterium od nawy oddziela łuk tęczowy o ostrołukowym kształcie. Najcenniejszym elementem wyposażenia kościelnego jest wykonany w 1511 krucyfiks, uważany za cudowny, dzisiaj znajdujący się na ścianie ołtarzowej, do 1838 r. powieszony był na belce tęczowej. Cenne są również pochodzące z tego samego okresu rzeźby Maryi oraz św. Jana, jak i obraz przedstawiający patrona kościoła. Ołtarze boczne zostały wykonane w 2 poł. XVIII stulecia w stylu rokokowym. W prawym ołtarzu widnieje obraz znajduje się kopia obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej, poświęcona w 1994 przez metropolitę Gniezna Henryka Muszyńskiego z końca XIX wieku. Ołtarz główny pochodzi z 1891 r. Z okresu budowy kościoła zachowały się cztery portale gotyckie: z prezbiterium go zakrystii, z nawy do obu krucht oraz na zewnętrznej ścianie północnej - zamurowany. W kruchcie od strony zachodniej znajduje się kamienna kropielnica z początków XVI wieku.

Kult jakubowy

• Obrazy, rzeżby, ołtarze
• odpust?
• lokalne nabożeństwa, pieśni?

Nabożeństwa

Niedziele: 8:30, 10:30, 12:00, 15:30

Dni powszednie: 17:30; środy 8:00

Źródła

• Wikipedia
• Materiały autorstwa p. J.G. Kazimierczaka
• Witryna internetowa diecezji i parafii
• informacja od proboszcza?

Galeria

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
•